بررسی اسطوره های آفرینش در تمدن شرق

مسئله خلقت و آفرینش جهان و انسان از جمله مسائلی است که همواره برای انسان مطرح بوده و برای دریافت پاسخ آن به مطالعه و تکاپو می پردازد. طرح این سوال و پاسخ آن می تواند در چگونه زیستن انسان نقش فوق العاده ای داشته و در معنابخشی زندگی انسان موثر باشد و آدمی را از پوچ گرایی برهاند. هنگامیکه بشر از کشف رازهای جهان احساس ناتوانی کرد، برای توضیح پدیده ها به اسطوره روی آورد و از قوه خیال کمک گرفت. اساطیری که در مورد آغاز جهان و خلقت انسان به دست ما رسیده اند در واقع داستانهای توجیهی اند که انسانهای نخستین و اندیشمندان آنان برای پاسخگویی به پرسشهای بشر دربار? مبدأ هستی برساخته اند. اسطوره ها آئینه هایی هستند که تصویرهایی را از ورای هزاره ها منعکس می کنند و در آنجا که تاریخ و باستان شناسی خاموش می مانند، اسطوره ها به سخن درمی آیند و فرهنگ آدمیان را از دوردست ها به زمان ما می آورند و افکار مردمانی ناشناخته ولی اندیشمند را در دسترس ما می گذارند. (هینلز، 1368: 7) اسطوره نماد و نشان مشخص روزگاران باستان است و در زندگی و روح مردم عهد باستان نقش بسیار اساسی و مهمی را بازی می کرده است بطوریکه با زندگی و آئین های آنان ادغام شده بود. اعتقادات و بینشهای مردم در قرون باستان در مورد جهان آفرینش و هستی می توانست منشأ و سرشتهای متفاوتی داشته باشد. از این رو در این پژوهش به خاطر اهمیت موضوع آفرینش، پاسخ به سوالات زیر دنبال شده است: 1ـ اولین آفریننده چه کسی است؟ 2ـ آیا نیروهای خیر و شر از عناصر مشترک در داستان آفرینش است؟ 3ـ آیا میان اسطوره های آفرینش عناصر مشترک وجود دارد؟ 4ـ آیا مراحل آفرینش در تمدن های شرق یکی است؟ هدف نگارنده در این پژوهش بررسی اسطوره های آفرینش جهان و خلقت انسان با مقایسه داستان های آفرینش در تمدن های شرق به منظور پی بردن به ریشه های مشترک اندیشه انسان نسبت به خالق وخلقت می باشد. ضرورت این مطالعه ارائه تصویری روشن از آفرینش در اندیشه انسان است. تحقیق شامل چهار فصل است. در فصل اول کاوشی در مفاهیم و کلیات تحقیق پیرامون تمدن شرق، اسطوره و آفرینش صورت گرفته شده است. در فصل دوم به آفرینش جهان و انسان از دیدگاه اسطوره ها پرداخته شده که شامل اساطیر آفرینش تمدن های بین النهرین، مصر، هند، چین، ژاپن، و ایران باستان می باشد. در این بخش ابتدا به بررسی تمدن های مذکور با نگاهی گذرا به موقعیت جغرافیایی، نژادی و باور های دینی از اعصار کهن مردم این تمدنها پرداخته شده و سپس روایت های آفرینشی آنان مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم آفرینش جهان و انسان از دیدگاه ادیان الهی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این بخش عقاید ادیان یهود، مسیح و اسلام نسبت به آفرینش جهان و انسان توضیح داده شده است. در فصل چهارم با عنوان تحلیل داده ها به بررسی اسطوره های آفرینش در تمدن ها و ادیان الهی مذکور و مطالعه تطبیقی مبتنی بر تفاوتها و شباهت های آنها پرداخته شده است. و در پایان پژوهش نیز نتیجه گیری بر مبنای مقایسه این اساطیر در قالب جدول ارائه شده است.